Anahtar Kavramlar - Viraverita

Siyaset mi Politika mı, Siyasal mı Politik mi?

-2023’ün son yazısında siyaset/politika, siyasal/politik kavramlarını Anahtar Kavramlar çalışma grubu olarak hep birlikte düşündük ve kaleme aldık. Bu yazımızda sorumuzu ise Doç. Dr. Toros Güneş Esgün yanıtladı. M. Taha Tunç: Bu zamana kadar “Anahtar Kavramlar” bünyesinde…

Kelimeler Nasıl Anlamlara Gelir? Anlam, Gönderim, Gösterge

Anahtar Kavramlar” yazı dizisinde Bükem Özçeri, Ceren Dalgıç, Güncel Oğulcan Ülgen, M. Taha Tunç ve Rahmi Yurttakalan farklı açılardan “sorunlu” gördükleri kavramların izini sürecek ve konuyla ilgili çalışma yürüten akademisyenlerin veya çevirmenlerin görüşlerine de başvuracak.…

Felsefe ve Anti-Felsefe’nin Karşılaşması: “Platonik”, “Sofistik”, “Makyavelist”

“Anahtar Kavramlar” yazı dizisinde Bükem Özçeri, Ceren Dalgıç, Güncel Oğulcan Ülgen, M. Taha Tunç ve Rahmi Yurttakalan farklı açılardan “sorunlu” gördükleri kavramların izini sürecek ve konuyla ilgili çalışma yürüten akademisyenlerin veya çevirmenlerin görüşlerine de başvuracak.…

Ölümün Karşısında “Yaşam”, “Yaşantı” ve “Deneyim”i Düşünmek

Anahtar Kavramlar” yazı dizisinde Bükem Özçeri, Ceren Dalgıç, Güncel Oğulcan Ülgen, M. Taha Tunç ve Rahmi Yurttakalan farklı açılardan “sorunlu” gördükleri kavramların izini sürecek ve konuyla ilgili çalışma yürüten akademisyenlerin veya çevirmenlerin görüşlerine de başvuracak.…

Ayrımın Sınırlarında Dolaşmak: Etik ve Ahlak

“Anahtar Kavramlar” yazı dizisinde Bükem Özçeri, Ceren Dalgıç, Güncel Oğulcan Ülgen, M. Taha Tunç ve Rahmi Yurttakalan farklı açılardan “sorunlu” gördükleri kavramların izini sürecek ve konuyla ilgili çalışma yürüten akademisyenlerin veya çevirmenlerin görüşlerine de başvuracak.…

Soru(n)un Serüveni: Felsefe Dilinde Soru, Sorun, Sorunsal

“Anahtar Kavramlar” yazı dizisinde Bükem Özçeri, Ceren Dalgıç, Güncel Oğulcan Ülgen, M. Taha Tunç ve Rahmi Yurttakalan farklı açılardan “sorunlu” gördükleri kavramların izini sürecek ve konuyla ilgili çalışma yürüten akademisyenlerin veya çevirmenlerin görüşlerine de başvuracak.…

Erkekler ve Şiddet Üzerine
Robert Connell, Çeviri: Ezgi Demir Oralgül tarafından
7 Kasım 2013
Şiddetle Yoldan Çıkmanın Zarafeti : Dogville
Burcu Canar tarafından
11 Kasım 2013
Eleştirinin “Saf Farkı” Ya Da Şiir İçin Paralaks Hakkında Ara
Burcu Canar tarafından
11 Kasım 2013
Şiirden söz etmek nedir? Soruyu gelişigüzel dağıtalım; söz etmeye gelmeden şiirde duralım: Türkçede iki “ii” uzunluğunda veya dört harf boyunca beliren şiir, adında değil; sözlerin biraraya gelme biçimindedir. Bir harf, bir ses ya da mümkünse bir cümle,…
Read More
Sessizliğe Yazma Yolunda Bir Durak: “Tuhaf Alan”
Gülçin Ayıtgu tarafından
11 Kasım 2013
Tuhaf Alan, sessizliğe yazmak için yola çıkan; ama burada da sessizliği bırakmak zorunda kalan, nedir? yerine nasıl? sorusunu sorma durumunun anlatımıdır. Burcu Canar’ın “Tuhaf Alan: Sessizlikten İletişime Bir Sahneleme Denemesi” başlıklı kitabı alışıldık bir önsöz yerine üç perdelik bir…
Read More
Su
Ezgi Ece Çelik tarafından
11 Kasım 2013
Faşizmin ‘Konsantre’ Mekanı Olarak Kamp
Serhat Celâl Birdal tarafından
11 Kasım 2013
Kadınlar Hangi Durumda Adalet Talep Ediyorlar?
Gözde Kıral tarafından
12 Kasım 2013
Kadın ve erkekler arasındaki toplumsal cinsiyet eşitsizliği sorununun tarihi çok eskilere uzanmakla birlikte, asıl tartışılmaya ve kuramsallaştırılmaya başlaması 19. yüzyılın ikinci yarısına ve özellikle 20. yüzyıla rastlamaktadır. Fransız Devrimi ve hemen ardından Sanayi Devrimi’nin öncelediği…
Read More
Hareket
Giorgio Agamben, Çeviri: Serhat Celâl Birdal tarafından
12 Kasım 2013
Bugün sizle paylaşmak istediğim düşünceler bir rahatsızlıktan doğdu ve bir süre önce Venedik’te Toni ve Casarini’yle birlikte katıldığımız bir toplantı sırasında kendime sorduğum soruların izini sürdü. Bir sözcük toplantıda kendini sürekli hatırlattı: Hareket. Kendi geleneğimizde uzun bir…
Read More
Sınır, Sessizlik Ve Felsefe
Çetin Türkyılmaz tarafından
18 Kasım 2013
Wittgenstein ile Russell arasında geçen bir diyalogla başlayacağım. Wittgenstein 1911 ile 1914 arasında Cambridge’de Russell’ın öğrencisi olmuştur. Yanında bulunduğu ilk sömestrin sonunda Wittgenstein Russell’ın odasına gidiyor ve ona şöyle diyor: “Bana bir aptal olup olmadığımı…
Read More
Gogol’un Palto’su İçimizi Isıtıyor
O. İnan Şenses tarafından
18 Kasım 2013
Rus yazınının yalın kalemi Nikolay Vasilyeviç Gogol’un 1842 yılında yayımladığı Palto öyküsü için ne diyebiliriz? Genel anlamda bir sanat ürünü, yaratıcısının yaşamla kurduğu bağın açık ve/veya örtük bir kurgusuysa ve bu kurgunun iyi oluşu, en…
Read More
‘Anaakım Psikoloji’den ‘Söylemsel Psikoloji’ye – Birey, Özne Ve Faillik
Umut Şah tarafından
2 Aralık 2013
Kartezyen paradigmaya dayanan geleneksel (anaakım) psikolojinin ‘kişi’ modeli, insanları içsel bir öze sahip, tutarlı, tekil, kendine yeten ve bağımsız/otonom bireyler olarak ele alır (Burr, 2003; Arkonaç, 2008). Kartezyen paradigmanın düşünen ve böylece asli unsur olan ‘özne’si (cogito),…
Read More
Dünya Çapında Çözümsüz Bir Problem: Nükleer Atıkların İmhası
Wolfgang Ehmke, Çeviri: Toros Güneş Esgün tarafından
9 Aralık 2013
60’lı yıllarda henüz ilk nükleer enerji santralleri işlemeye başladığında, nükleer atıkların imha edilmesi pek tartışılmayan bir problemdi. Nükleer lobilerinin kendilerini ifade etmeleriyle birlikte, gizleme ve masumlaştırma politikaları tehlikeli bir birlik oluşturdu. Nükleer enerjinin önde gelen…
Read More
Miras Hakkı
Karl Marx, Çeviri: Önder Kulak tarafından
9 Aralık 2013
Miras hakkı sadece, merhumun varise, yaşamı boyunca elinde tuttuğu gücü bırakması bakımından toplumsal bir öneme sahiptir –yani mülk, başka insanların emeğinin ürünleri aracılığıyla gücün başkasına aktarılması. Örneğin toprak, yaşayan mülk sahibine, bir başka dengi olmadan rant adı…
Read More
Akademide Performans Kriterleri Ve Ticarileşme: Bir Kongrenin Düşündürdükleri
Nisan Kuyucu tarafından
12 Aralık 2013
Birkaç ay önce sosyal medyada bir arkadaşımın paylaştığı bağlantı sayesinde 7-8 Aralık 2013 tarihinde Kadir Has Üniversitesi’nde gerçekleştirilecek bir uluslararası kongreden haberdar oldum. Kongreyi düzenleyen kurum kim hala bilmiyorum. Yalnızca kongrenin internet sitesinden gördüğüm kadarıyla…
Read More
Materyalist Bir Teolojiye Doğru
Slavoj Žižek, Çeviri: Serhat Celâl Birdal tarafından
16 Aralık 2013
Papa XVI. Benedict’in Eylül 2006’da bir 14. yüzyıl Bizans imparatorunun daha önce duyulmamış şu satırlarına atıf yapması, Müslüman çevrelerde ciddi rahatsızlıkların doğmasına neden oldu: “Bana Muhammed’in getirdiği yeni tek bir şey gösterin; bulabileceğiniz ancak şer,…
Read More
Bir Kitap: Büyük Dönüşüm, Karl Polanyi
O. İnan Şenses tarafından
23 Aralık 2013
Ne tür alana özgü olursa olsun yazılı bir metin baştan sona okunmayı bekler. Kuşkusuz her bir metin belirli eğilimleri temsil eden kimi ana temaları kendine kılavuz edinir. Bu ana temalar bir ölçüde metnin ruhunu oluşturur.…
Read More
Felsefenin Ayrımlarından, Bilimin Yalıtıcılığına: Batı Bilimi Tarihi
Ezgi Ece Çelik tarafından
3 Ocak 2014
Batı bilim tarihi, büyük keşiflerle anlam dünyamızda açılan yeni ufukların tarihi olmasının yanı sıra, evrene ilişkin soruların, kişinin kendisine ilişkin sorularından yalıtılmasının; bilimin felsefeden ayrılmasının ve bilgi ile enformasyonun sınırlarının belirsizleşmesinin de tarihidir bir bakıma.…
Read More
Dilthey ve Lukacs’ta Anlama-Yorumlama İlişkisi
Önder Kulak tarafından
6 Ocak 2014
Günümüzde hermeneutik[1] (yorumbilgisi), sadece belirli bir felsefi anlayışla anılır. Oysa bu kavram Platon ve Aristoteles’den beri bir birikime, dolayısıyla bir tarihe sahiptir. Örneğin Richard Palmer, hermeneuein (yorumlamak) fiilinin Antik Yunanlar için üç farklı anlamı bir arada taşıyan bir kavram…
Read More
“Çocuk Gelinler ve Pedofili” Üzerine
Gözde Kıral tarafından
30 Ocak 2014
12 yaşında evlendirilen ve 14 yaşında evinde ölü olarak bulunan Kader’in ardından, küçük yaşta evlendirilen kız çocuklarına ilişkin tartışmalar alevlendi. “Çocuk gelinlere hayır!”, “Çocuk gelin değil, zorla evlendirme yoluyla çocuk istismarı!” ve nihayetinde “Çocuk gelin…
Read More
Nadide Çiçekler’in Düşündürdükleri: “Aldatan Erkek” ve “Aldatılan Kadın” Kavramları Üzerine
Nisan Kuyucu tarafından
30 Ocak 2014
Geçen hafta, Pembe Hayat Queer Film Festivali kapsamında izlediğim bir film, bir süredir paylaşmakta tereddüt ettiğim bazı düşünceleri yazmam için beni harekete geçirdi. İşte başlıyorum. Bütün bahsedeceklerim aslında politik bir mücadelenin kendi değerinin farkına varamaması ve bunun…
Read More
Felsefi Bir Kavram…
Gilles Deleuze, Çeviri: Utku Özmakas tarafından
17 Şubat 2014
Felsefi bir kavram, kendileri içsel değişkenler tarafından tanımlanan düşünce alanlarında pek çok işlevi yerine getirir. Elbette bu alanların içsel değişkenler ve işlevlerle karmaşık ilişkisi içerisinde dışsal değişkenleri de (şeylerin durumu, tarihteki uğrakları da) vardır. Bu…
Read More
Potansiyellik Üzerine
Giorgio Agamben, Çeviri: Serhat Celâl Birdal tarafından
24 Şubat 2014
Giorgio Agamben Çev: Serhat Celâl Birdal Batı felsefesi geleneğinde uzun bir tarihe sahip olan potansiyellik kavramı, en azından Aristoteles’ten beri, bu gelenek içinde oldukça merkezî bir konumu da işgal etmektedir. Hem metafiziğinde hem de fiziğinde,…
Read More
Dejenerasyon Tezi Bağlamında İktisadi Öz yönetim Girişimleri: “Kardemir Demir Çelik” ve “Olympia Veneer Company” Örnekleri
Erhan Özcan tarafından
14 Nisan 2014
Öz yönetim[1] teşebbüsleri, genel olarak mal ve/veya hizmet üretiminin, işçilerin kendi öz patronajları altında gerçekleştirildiği ve işçilerin üretim araçları üzerinde tasarruf hakkını elinde bulundurduğu ticari işletmelerdir. Bu yönüyle kapitalist muadillerinden farklılık gösteren bu girişimler, “bütünsel olarak…
Read More